مقایسه CVT با سایر گیربکس‌ها

مقایسه جامع گیربکس‌های CVT با سایر گیربکس‌های اتوماتیک

مقایسه CVT با سایر گیربکس‌ها ، در عصر خودروهای مدرن، جایی که رانندگی اتوماتیک به یک استاندارد بدل شده، انتخاب بین انواع گیربکس‌های اتوماتیک به یک تصمیم مهم تبدیل شده است. در این میان، سه تکنولوژی اصلی خودنمایی می‌کنند: گیربکس‌های CVT (Continuously Variable Transmission) که در خودروهایی مانند تیگو ۵ به کار رفته‌اند، گیربکس‌های اتوماتیک سنتی (AT) و گیربکس‌های دوکلاچه (DCT). هر یک از این سیستم‌ها فلسفه طراحی خاص خود را دارند و مزایا و معایب متفاوتی را ارائه می‌دهند.

تکنولوژی‌های به کار رفته در گیربکس‌های CVT

گیربکس‌های CVT (Continuously Variable Transmission) که به نام “انتقال قدرت متغیر پیوسته” شناخته می‌شوند، انقلابی در صنعت خودرو به پا کرده‌اند. این گیربکس‌ها به جای استفاده از دنده‌های ثابت، از یک سیستم هوشمند بهره می‌برند که نسبت دنده را به طور پیوسته و بی‌نهایت تغییر می‌دهد. این تکنولوژی به موتور اجازه می‌دهد همیشه در بهینه‌ترین دور خود کار کند و در نتیجه، هم مصرف سوخت کاهش می‌یابد و هم شتاب‌گیری بسیار نرم و بدون هیچ‌گونه مکثی صورت می‌گیرد. اما این سیستم چگونه کار می‌کند و چه تکنولوژی‌هایی در آن به کار رفته است؟

اجزای اصلی گیربکس CVT

در قلب هر گیربکس CVT، دو جزء اصلی قرار دارد:

1. دو پولی مخروطی شکل: این پولی‌ها از دو نیمه مخروطی تشکیل شده‌اند که با فاصله گرفتن یا نزدیک شدن به یکدیگر، عرض پولی را تغییر می‌دهند. یکی از پولی‌ها به موتور (پولی محرک) و دیگری به چرخ‌ها (پولی متحرک) متصل است.
2. تسمه فلزی یا زنجیر: این تسمه که از فولاد با مقاومت بالا ساخته شده، بین دو پولی قرار می‌گیرد و وظیفه انتقال قدرت را بر عهده دارد. با تغییر عرض پولی‌ها، تسمه در شعاع‌های مختلفی حرکت می‌کند و نسبت دنده به طور پیوسته تغییر می‌یابد.

عملکرد هوشمندانه سیستم

تکنولوژی به کار رفته در گیربکس‌های CVT فراتر از اجزای مکانیکی است و شامل سیستم‌های کنترلی پیشرفته‌ای می‌شود:

• سیستم کنترل هیدرولیکی: برای تغییر نسبت دنده، سیستم از فشار روغن هیدرولیک برای جابجایی نیمه‌های پولی استفاده می‌کند. این سیستم با دقت بسیار بالا، فشار لازم را برای حفظ کشش مناسب تسمه فراهم می‌آورد و از لغزش یا پارگی آن جلوگیری می‌کند.
• واحد کنترل الکترونیکی (ECU): این واحد، مغز متفکر گیربکس CVT است. ECU با دریافت اطلاعات از سنسورهای مختلف (مانند سنسور سرعت خودرو، دور موتور و موقعیت پدال گاز)، بهترین نسبت دنده را در هر لحظه محاسبه می‌کند و به سیستم هیدرولیک دستور می‌دهد تا پولی‌ها را در موقعیت مناسب قرار دهد.
• مبدل گشتاور (Torque Converter): در گیربکس‌های CVT اتوماتیک، مبدل گشتاور بین موتور و گیربکس قرار دارد. این قطعه به خودرو اجازه می‌دهد در حالت توقف کامل، موتور همچنان روشن بماند و از خاموش شدن آن جلوگیری می‌کند. در واقع، مبدل گشتاور نقش کلاچ را در این سیستم‌ها ایفا می‌کند.

مزایای تکنولوژی CVT

استفاده از این تکنولوژی مزایای قابل توجهی دارد:

• بهره‌وری سوخت: با نگه داشتن موتور در بهینه‌ترین دور، مصرف سوخت به شکل چشمگیری کاهش می‌یابد.
• رانندگی روان: تعویض دنده در این سیستم‌ها نامحسوس است و این امر تجربه‌ای نرم و راحت از رانندگی را فراهم می‌کند.
• شتاب‌گیری پیوسته: به دلیل عدم وجود مکث در تعویض دنده، شتاب‌گیری خودرو بسیار خطی و بدون افت قدرت انجام می‌شود.

گیربکس CVT: روان و بهینه برای شهر

گیربکس‌های CVT از یک طراحی انقلابی بهره می‌برند که آن‌ها را از دیگر گیربکس‌ها متمایز می‌کند. این سیستم به جای استفاده از چرخ‌دنده‌های ثابت، از دو پولی مخروطی شکل و یک تسمه فلزی یا زنجیر بهره می‌برد. با تغییر قطر این پولی‌ها، نسبت دنده به طور بی‌نهایت و پیوسته تغییر می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود موتور همیشه در بهینه‌ترین دور خود کار کند. نتیجه این عملکرد، رانندگی بسیار نرم و بدون هیچ‌گونه مکث در تعویض دنده است. در حقیقت، رانندگی با خودرویی مانند تیگو ۵ که مجهز به این گیربکس است، حسی شبیه به رانندگی با یک خودروی برقی را به شما می‌دهد. این ویژگی به ویژه در ترافیک‌های شهری و رانندگی‌های آرام، مصرف سوخت را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد.

اما این تکنولوژی بی‌نقص نیست. یکی از چالش‌های اصلی آن، حساسیت بالا به نگهداری است. روغن گیربکس در سیستم‌های CVT نقشی فراتر از روانکاری ایفا می‌کند و وظیفه انتقال قدرت را نیز بر عهده دارد. بنابراین، استفاده از روغن باکیفیت و تعویض به موقع آن حیاتی است. هرگونه سهل‌انگاری در این زمینه می‌تواند به فرسایش تسمه یا زنجیر و آسیب به پولی‌ها منجر شود که در نهایت، نیاز به تعمیر گیربکس تیگو ۵ را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد.

گیربکس‌های اتوماتیک (AT): قدرت و دوام سنتی

گیربکس‌های اتوماتیک سنتی (AT) که اغلب به عنوان گیربکس‌های مبدل گشتاور نیز شناخته می‌شوند، از یک طراحی قدیمی‌تر اما بسیار قابل اعتماد بهره می‌برند. این سیستم‌ها از مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌های سیاره‌ای، کلاچ و یک مبدل گشتاور هیدرولیکی تشکیل شده‌اند. هر دنده دارای یک نسبت ثابت است که توسط کامپیوتر خودرو و بر اساس سرعت و دور موتور انتخاب می‌شود.

نقطه قوت اصلی گیربکس‌های AT، دوام و توانایی آن‌ها در تحمل گشتاورهای بالا است. به همین دلیل، این گیربکس‌ها انتخاب اول برای خودروهای بزرگ، شاسی‌بلندهای قدرتمند و کامیون‌ها هستند. تعویض دنده در این سیستم‌ها با یک مکث قابل لمس همراه است که برخی رانندگان این حس را به عنوان یک تجربه رانندگی “واقعی‌تر” ترجیح می‌دهند. با این حال، به دلیل پیچیدگی و وزن بالا، معمولاً مصرف سوخت بیشتری نسبت به CVT دارند. با وجود این، از نظر هزینه و پیچیدگی، تعمیر گیربکس تیگو ۵  از نوع CVT می‌تواند چالش‌برانگیزتر باشد و به همین دلیل برخی مالکان به گیربکس‌های AT تمایل دارند.

گیربکس‌های دوکلاچه (DCT): سرعت برای عاشقان هیجان

گیربکس‌های دوکلاچه (DCT) که در خودروهای اسپرت و عملکردی بسیار محبوب هستند، سعی دارند بهترین ویژگی‌های گیربکس دستی و اتوماتیک را با هم ترکیب کنند. این گیربکس‌ها دارای دو کلاچ مجزا هستند: یکی برای دنده‌های فرد (1، 3، 5) و دیگری برای دنده‌های زوج (2، 4، 6). این طراحی هوشمندانه به گیربکس اجازه می‌دهد که دنده بعدی را پیش از تعویض آماده کند. در نتیجه، تعویض دنده با سرعتی فوق‌العاده بالا و بدون هیچ‌گونه افت قدرت انجام می‌شود. این ویژگی، DCT را به انتخابی عالی برای رانندگانی تبدیل می‌کند که به دنبال شتاب‌گیری‌های سریع و عملکرد اسپرت هستند.

با این حال، DCT نیز چالش‌های خود را دارد. عملکرد آن‌ها در ترافیک‌های سنگین و سرعت‌های پایین می‌تواند همراه با لرزش و ناهمواری باشد، چرا که دنده‌ها به طور مداوم در حال آماده‌سازی هستند. همچنین، به دلیل پیچیدگی مکانیکی و الکترونیکی، هزینه نگهداری و تعمیر آن‌ها معمولاً بالاتر از سایر گیربکس‌هاست.

مقایسه CVT با سایر گیربکس‌ها

کدام گیربکس برای شما بهتر است؟

انتخاب بین این سه نوع گیربکس به سبک رانندگی و نیازهای شما بستگی دارد. اگر رانندگی نرم، بهینه و کم‌مصرف در شهر برای شما اولویت دارد، گیربکس CVT تیگو ۵ انتخابی ایده‌آل است. اگر به دنبال دوام، قدرت و عملکرد اثبات شده هستید، گیربکس‌های AT گزینه بهتری هستند. و اگر سرعت، هیجان و عملکرد اسپرت برایتان جذاب است، DCT بهترین انتخاب است. مهم این است که با درک کامل تفاوت‌های این سیستم‌ها، بهترین تصمیم را بگیرید و با نگهداری صحیح، از عملکرد بهینه خودروی خود اطمینان حاصل کنید.

منبع: گیربکس کاران

آتامان خودرو